Σεξιστικά Αστεία

Tags

comedy, σεξιστικά αστεία, σεξισμός, φεμινισμός, αστεία, γυναίκες, γκρίνια, εσωτερικευμένος μισογυνισμός, κωμωδία, μισογυνισμός

Πριν λίγες μέρες πέτυχα τη δισεκατομμυριοστή βερσιόν του αστείου που δείχνει έναν άντρα να ρωτάει μια γυναίκα «τι έχεις;» κι εκείνη να απαντάει «τίποτα». Οι περισσότεροι εδώ γνωρίζετε ότι το αστείο αυτό είναι σεξιστικό.

Ξέρω ότι πολλούς τους ξενίζει αυτό. Τους ξενίζει γενικά το ότι ξαφνικά, πάρα πολλά αστεία με τα οποία γελούσαν μια ζωή, τώρα τα ονομάζουμε σεξιστικά και τους κράζουμε που τα λένε και τα μοιράζονται, ενώ απλώς κάνουν ό,τι έκαναν και παλιά. Πολλοί έχουν μάθει απλώς να αναγνωρίζουν ότι είναι σεξιστικό, χωρίς να είναι σίγουροι γιατί, και να το αποφεύγουν τεχνηέντως σαν ακόμα μια νάρκη στο ναρκοπέδιο της πολιτικής ορθότητας, το επικίνδυνο και τρομακτικό.

Καταλαβαίνω ότι δεν είναι εύκολο να καταλάβεις γιατί κάτι είναι σεξιστικό. Νομίζεις ότι σε βρίζουν χωρίς λόγο, κι ότι ξαφνικά ο κόσμος είναι ένα μέρος ξένο, αφιλόξενο και παρανοϊκό. Δεν είναι εύκολο να καταλάβεις αν δεν έχεις κάτσει να διαβάσεις ή δεν σου έχουν εξηγήσει, με υπομονή και τρόπο αναλυτικό.

Ένα αστείο δεν είναι σεξιστικό επειδή μιλάει για σεξ, ούτε επειδή έχει μέσα μια γυναίκα. Ένα αστείο είναι σεξιστικό όταν διαιωνίζει στερεότυπα της πατριαρχίας, που κάνουν σε όλους κακό.

Να το πάλι το λεξιλόγιο που παπαγαλίζουμε οι φεμινίστριες, ποιος ξέρει τι σημαίνει αυτό. Θα σου εξηγήσω εγώ.

Το -«τι έχεις;» -«τίποτα» είναι ένα στερεότυπο που διαιωνίζει την ιδέα ότι οι γυναίκες είναι γκρινιάρες και υστερικές και κρατάνε μούτρα χωρίς λόγο, και δεν μιλάνε ντόμπρα και «αντρίκεια» (το λέω επίτηδες για την αντιδιαστολή), να πουν τι τις ενοχλεί.

Αυτό το στερεότυπο βασίζεται σε μια αλήθεια, που όμως δεν είναι αυτή που νομίζουν οι άνθρωποι που αναπαράγουν το αστείο. Οι γυναίκες, εδώ και αμέτρητες γενιές, σε όλη τους τη ζωή, βλέπουν τα δικαιώματά τους να καταπατούνται, τα αιτήματά τους να αγνοούνται, τις διαμαρτυρίες τους να μην εισακούγονται, τις επιθυμίες τους να μπαίνουν πάντα σε δεύτερη και τρίτη μοίρα, και την ίδια τους τη φωνή να σιγάζεται.

Μπορεί να έχεις πετύχει τις έρευνες που έδειξαν ότι οι άντρες είχαν την εντύπωση ότι οι γυναίκες μιλούσαν όλη την ώρα, ακόμα και σε ζωντανή καταγραφή του πόσο χρόνο μιλούσαν άντρες και πόσο χρόνο γυναίκες, και οι γυναίκες μιλούσαν το 30% του χρόνου, το πολύ.

Η κοινωνία προτιμάει οι γυναίκες να σιωπούν. Μάλιστα, τις τιμωρεί με τον έναν ή τον άλλο τρόπο όταν ακούγονται πολύ. Τις φιμώνει, είτε με απειλές είτε με χλευασμό είτε μην λαμβάνοντας υπόψη αυτά που έχουν να πουν. Γι’ αυτό έχουν προκύψει οι συμπεριφορές που δημιούργησαν το στερεότυπο του -«τι έχεις;» -«τίποτα». Οι γυναίκες δεν λένε τι τους ενοχλεί γιατί ξέρουν ότι δεν θα εισακουστούν, οπότε προτιμούν να μην βρεθούν σ’ αυτή τη θέση, γιατί τότε θα είναι ακόμα πιο ξεκάθαρο ότι τις υποτιμούν. Οι συμπεριφορές αυτές είναι συνέπεια της ανισότητας, δεν είναι η αιτία. Αιτία είναι η καταπίεση και η αδικία.

Και μια και το πιάσαμε, ας δούμε ακόμα μερικά αστεία και γιατί δεν είναι αστεία, αλλά σεξισμός και πατριαρχία.

Ό,τι βασίζεται στην πεποίθηση και στην παραδοχή ότι «έτσι είναι οι γυναίκες» ή «έτσι είναι οι άντρες». Αυτή είναι τεράστια κατηγορία, περιλαμβάνει πάρα πολλά, θα δούμε μερικά στην πορεία. Αγαπημένη υποκατηγορία, οτιδήποτε έχει να κάνει με τη φύση των γυναικών σε σχέση με τη φύση των αντρών, που είναι και σεξιστικό αλλά και ανίδεο και επικίνδυνα στρεβλό.

Οποιοδήποτε αστείο λέει ότι οι γυναίκες ανήκουν στην κουζίνα. Αυτό είναι εύκολο, αλλά θα το πω. Χύθηκε αίμα για να καταφέρουν οι γυναίκες να βγουν από την κουζίνα στο δημόσιο βίο, να έχουν δικαίωμα μόρφωσης, εργασίας, ψήφου, περιουσίας, και να μην είναι για πάντα υπηρέτριες των αντρών. Ακόμα χύνεται αίμα. Τέτοια αστεία είναι το ίδιο με το να λες σε μαύρο άνθρωπο ότι ανήκει στη φυτεία. Ακόμα χύνεται αίμα.

Οτιδήποτε έχει να κάνει με επαγγέλματα ή ασχολίες που προορίζονται για γυναίκες. Πριν όχι και τόσο πολύ καιρό, οι γυναίκες δεν επιτρεπόταν ούτε να πάνε σχολείο, ούτε να σπουδάσουν, ούτε καν να τρέχουν και να χοροπηδάνε μετά την παιδική ηλικία. Επιτρεπόταν να ασχολούνται μόνο με το σπίτι, σιωπηλά, να προσέχουν γέρους, να φροντίζουν αρρώστους, να γεννάνε και να μεγαλώνουν παιδιά. Δεν είναι ότι είναι φτιαγμένες για να είναι δασκάλες ή νοσοκόμες. Δεν είναι η φύση τους αυτή. Δεν τους δόθηκε ποτέ άλλη εναλλακτική.

Αστεία που λένε για χαζές ωραίες γυναίκες ή χαζές ξανθιές. Αυτά τα αστεία προσπαθούν να παγιώσουν την ιδέα ότι μια γυναίκα δεν είναι δυνατόν να είναι και έξυπνη και όμορφη. Γιατί πάντα πρέπει να έχεις πάτημα να την υποτιμήσεις και να τη χλευάσεις. Αν είναι έξυπνη, οφείλει να είναι μπάζο. Αν είναι όμορφη, να είναι χαζή. Δεν μπορεί να τα έχει και τα δύο, μην τα ισοπεδώνουμε όλα, ντροπή.

Αστεία που χλευάζουν γυναίκες γιατί είναι άσχημες ή απεριποίητες, ή υπερβολικά περιποιημένες, μακιγιαρισμένες και «πλαστικές». Άλλο ένα παράδοξο. Τα πρότυπα ομορφιάς για τις γυναίκες είναι απρόσιτα, παρόλο που η κοινωνία τις συγκρίνει και τις αξιολογεί σύμφωνα με αυτά, αλλά αν εκείνες κάνουν συνειδητή προσπάθεια να τα πλησιάσουν, τότε πάλι θα είναι αντικείμενο χλευασμού. Γιατί το ζητούμενο είναι να έχεις γεννηθεί φωτοσοπαρισμένη, φυσικά.

Αστεία που χλευάζουν χοντρές γυναίκες ή γυναίκες τρίτης ηλικίας. Υποκατηγορία της δικτατορίας της ομορφιάς, με έξτρα μνεία για τη χοντροφοβία, το πάχος και το γήρας είναι ανεπίτρεπτα ειδικά για τις γυναίκες, γιατί αν είναι χοντρές ή γριές ή τέλος πάντων μη αξιογάμητες, δεν έχουν πια καμία αξία.

Αστεία που δίνουν στις γυναίκες αξία μόνο για το σώμα τους και για συγκεκριμένα μέλη του σώματός τους, προς τέρψη ή χρήση των αντρών. Δεν χρειάζεται να το εξηγήσω αυτό, οι γυναίκες ακόμα παλεύουν να κερδίσουν το να τις αντιμετωπίζουν σαν ανθρώπους κι όχι σαν αντικείμενα, να έχουν αξία σαν ανθρώπινα πλάσματα με αυτοδιάθεση σώματος, ελεύθερη βούληση και συναισθήματα.

Αστεία που λένε ότι οι γυναίκες χρησιμοποιούν το σώμα τους και το σεξ για να ανέβουν επαγγελματικά. Πάρα πολλά σεξιστικά αστεία βλέπουμε πως είναι αντιφατικά, ακριβώς γιατί η πατριαρχία δεν θέλει τις γυναίκες να κερδίζουν πουθενά. Σου λέει, το μόνο που έχεις να προσφέρεις είναι σεξ, αυτή είναι η μόνη σου αξία, αλλά αν όντως το εκμεταλλευτείς, θα κατηγορηθείς και θα εξευτελιστείς. Απ’ την άλλη, αποκλείεται να άξιζες να φτάσεις εκεί που έφτασες, σίγουρα σε κάποιον έκατσες, μην το αρνείσαι, δεν θα σε πιστέψει κανείς.

Αστεία που λένε ότι οι γυναίκες είναι πονηρές, αναξιόπιστες και τσούλες. Εδώ έχουμε λίγο από θρησκευτική κατάνυξη με προπατορικό αμάρτημα, μαζί με αγνό παρθένο slut shaming. Απ’ την άλλη, αν οι γυναίκες διαμαρτυρηθούν ότι οι άντρες είναι άπιστοι, τότε έρχονται τα επιχειρήματα βιολογισμού και της φύσης των αντρών που είναι φτιαγμένοι να είναι κυνηγοί. Έτσι, σε κάθε περίπτωση η γυναίκα θα βγει χαμένη και θα υπομείνει αν όχι την τιμωρία γιατί έχει σεξουαλικότητα, τότε την τιμωρία να δέχεται αδιαμαρτύρητα την απιστία.

Αστεία που λένε ότι οι γυναίκες θέλουν γάμο εμμονικά. Ναι, η κοινωνία πιέζει τις γυναίκες να παντρευτούν και να γίνουν μανούλες, αλλά οι έρευνες δείχνουν ότι οι άντρες είναι που ωφελούνται από το γάμο, ζουν καλύτερα, υγιέστερα και για περισσότερο, ενώ οι γυναίκες είναι πιο ευτυχισμένες όταν είναι ανύπαντρες. Στην πραγματικότητα, οι άντρες θέλουν να παντρευτούν όσο οι γυναίκες, απλώς θέλουν να αισθάνονται ότι αντιστέκονται, για να έχουν την ψευδαίσθηση ότι κάνουν τη χάρη στις γυναίκες, ενώ η χάρη είναι δική τους και μεγάλη.

Αστεία που λένε ότι οι γυναίκες μετά το γάμο, γίνονται γκρινιάρες και αυταρχικές. Οι γυναίκες γίνονται γκρινιάρες όταν δεν τους δίνουν σημασία όταν μιλάνε ευθέως και σοβαρά, και γίνονται αυταρχικές όταν αναγκάζονται να αναλάβουν μόνες τους το βάρος ολόκληρης της οικογένειας, σπίτι, νοικοκυριό και παιδιά. Όταν όλα περνάνε απ’ το χέρι τους, κι αν δεν τα σκεφτούν εκείνες, τότε όλα θα πάνε στραβά. Είναι πολύ εύκολο να κοροϊδεύεις κάποιον που χρειάζεται να τα σκεφτεί όλα, ενώ ο συνέταιρος σ’ αυτή την επιχείρηση την περνάει ξέγνοιαστα και χαλαρά.

Αστεία που λένε ότι οι γυναίκες ελκύονται μόνο από άντρες που έχουν λεφτά. Αυτό είναι όντως αστείο, πάλι για άλλους λόγους. Οι άντρες αποφάσισαν ότι μόνο εκείνοι επιτρέπεται να εργάζονται και να βγάζουν λεφτά, και οι γυναίκες θα πρέπει να τους έχουν ανάγκη για να επιβιώσουν. Οι γυναίκες πάλεψαν για να έχουν το δικαίωμα να εργάζονται, πάλεψαν παρόλο που αυτό σήμαινε ότι θα είχαν τριπλή δουλειά, μαζί με το νοικοκυριό και με τα παιδιά. Πάλεψαν κι ακόμα πληρώνονται με πολύ λιγότερα λεφτά. Και τότε, οι άντρες αποφάσισαν ότι είναι απαράδεκτο οι γυναίκες να ζητούν απ’ αυτούς αυτό που εκείνοι ήθελαν να τους ζητούν, δεν είναι δίκαιο, ντροπή τους, είναι ρηχά πλάσματα και δεν εκτιμάνε τον εσωτερικό τους κόσμο.

Αστεία για όταν οι γυναίκες εκτιμάνε τον εσωτερικό κόσμο των αντρών και δεν θέλουν λεφτά. Τότε ευνουχίζουν τον άντρα, φυσικά. Εναλλακτικά, τον θέλουν γιατί έχει κοιλιακούς, και άρα εκείνες είναι ρηχές και ο άντρας που θέλουν, γκέι. Αν τα αστεία δεχτούν ότι ο εσωτερικός κόσμος είναι που μετρά, τότε οι γυναίκες είναι τρομερά απαιτητικές και θέλουν πολύ πολύπλοκα πράγματα, ενώ οι άντρες είναι απλοί άνθρωποι και δεν ζητάνε πολλά.

Αστεία που λένε ότι οι άντρες είναι απλοί άνθρωποι και δεν ζητάνε πολλά. Συγκεκριμένα, μόνο σεξ. Αυτά τα αστεία πάλι βασίζονται στο διαχωρισμό της φύσης αντρών-γυναικών και πάνε χεράκι-χεράκι με τα αστεία που λένε ότι οι γυναίκες είναι εγκεφαλικά ή συναισθηματικά πλάσματα, ενώ οι άντρες σκέφτονται φαΐ, σεξ και μπάλα.

Δεν είναι πολύπλοκα πλάσματα οι γυναίκες, απλώς η κοινωνία τους επιτρέπει να έχουν συναισθήματα. Αυτό που δεν τους αναγνωρίζει είναι η λογική και πρακτική σκέψη, που λέγαμε στην αρχή. Οι άντρες είναι τόσο πολύπλοκοι όσο είναι και οι γυναίκες, όσο κι αν δεν θέλουν να το πιστέψουν οι πολλοί.

Η ιδέα ότι οι άντρες είναι μονοδιάστατοι και αναίσθητοι, είναι πηγή μεγάλου κακού. Κατάθλιψη, αλκοολισμός, καταχρήσεις, βία, απομόνωση, φυλάκιση, αυτοκτονία, όλα σχετίζονται με το ότι οι άντρες μαθαίνουν ότι δεν επιτρέπεται να έχουν συναισθήματα, ή τουλάχιστον να τα εκφράζουν. Οι άντρες μαθαίνουν ότι το μόνο που είναι αποδεκτό να δείχνουν ως συναίσθημα, είναι καύλα και επιθετικότητα. Κι όμως, γυναίκες και άντρες θέλουν τα ίδια πράγματα. Θέλουν και ασφάλεια και τρυφερότητα και επικοινωνία, και σεξ.

Αστεία που λένε ότι οι γυναίκες δεν θέλουν σεξ και ψάχνουν δικαιολογίες για να μην κάνουν σεξ. Αυτά τα αστεία είναι κάπως ντροπιαστικά για όσους τα αναπαράγουν, γιατί είναι ξεκάθαρη δήλωση του ότι δεν προσφέρουν στις γυναίκες με τις οποίες κάνουν σεξ, οργασμό. Αυτά τα αστεία ουσιαστικά μιλάνε για το οργασμικό κενό. Αν αυτοί που λένε τέτοια αστεία νοιάζονταν για το πώς λειτουργεί το σώμα των γυναικών, και γεφυρωνόταν το κενό, θα γελούσαμε καλύτερα τελειώνοντας, και θα λυνόταν το θέμα αυτό.

Τα έγραψα πρόχειρα, σίγουρα υπάρχουν πολλά που δεν είπα, δεν έπιασα καν όλα αυτά που λένε ότι οποιοδήποτε σημάδι που θυμίζει θηλυκότητα, σημαίνει αδυναμία, δεν είπα τίποτα για ομοφοβία, δεν ξέρω αν έχει τελειωμό η λίστα.

Το θέμα είναι ότι δεν λέμε ότι ένα αστείο είναι σεξιστικό αυθαίρετα. Έχει εξήγηση, και θα ήθελα να μην ντρέπεται κανείς να ρωτήσει το γιατί, αν δεν μπορεί από μόνος του να το δει. Είτε είναι άντρας είτε γυναίκα, γιατί μην νομίζει κανείς ότι το να είσαι γυναίκα σημαίνει ότι σου έρχεται η επιφοίτηση του τι είναι λάθος στον κόσμο και πρέπει να αλλάξει, όταν το λάθος είναι τόσο παγιωμένο και δεδομένο, όσο ότι ο ήλιος θα βγει κάθε πρωί.

Αν δεν καταλαβαίνεις, ρώτα ή σκέψου γιατί. Γιατί τα σεξιστικά αστεία δεν είναι αθώα. Λειτουργούν ύπουλα και υπόγεια, διαιωνίζοντας για πάντα την ανισότητα και την αδικία. Αν δεν κάνουν ακριβώς αυτό, τότε αναπαράγουν την ψεύτικη ιδέα ότι υπάρχει πόλεμος μεταξύ των δύο φύλων, ότι υπάρχει χάσμα και ελπίδα γεφύρωσης και συνεννόησης, καμία. Οι άνθρωποι γελάνε με αυτά τα αστεία γιατί νομίζουν ότι είναι βγαλμένα από τη ζωή και μεγάλες αλήθειες. Λάθος. Είναι βγαλμένα από την καταπίεση και είναι μεγάλα ψέματα. Δεν είναι η φύση. Είναι η κοινωνία. Δεν γεννήθηκε έτσι κανένας και καμία.